Wat gebeurt er bij een hartstilstand en wat zijn de overlevingskansen?

Een hartstilstand is een plotselinge, levensbedreigende medische noodsituatie waarbij het hart stopt met kloppen. Hierdoor stopt de bloedcirculatie en krijgen de organen geen zuurstof meer. Snelle en deskundige hulp is essentieel om de overlevingskansen te vergroten. In dit blog bespreken we wat er precies gebeurt bij een hartstilstand, hoe je moet handelen en wat de overlevingskansen en gevolgen zijn.

Wat gebeurt er in het lichaam bij een hartstilstand?

Wanneer het hart stopt, stopt ook de bloedcirculatie. Dit betekent dat zuurstof en voedingsstoffen niet meer naar de organen en weefsels worden vervoerd. De eerste gevolgen zijn direct merkbaar:

• De ademhaling stopt vrijwel onmiddellijk.
• Bewusteloosheid treedt binnen enkele seconden op.
• De hersenen krijgen geen zuurstof en lopen binnen enkele minuten schade op.
• Zonder ingrijpen leidt dit binnen 10 minuten tot de dood.

De meeste hartstilstanden worden veroorzaakt door een ernstige hartritmestoornis. Hierdoor kan het hart niet meer goed pompen en valt de circulatie stil. Dit veroorzaakt een kettingreactie van problemen in het lichaam.

Wat moet je doen bij een hartstilstand?

Snel handelen is van levensbelang. Volg deze stappen:

1. Bel onmiddellijk 112 en meld een mogelijke hartstilstand.

2. Start direct met reanimatie:

• Plaats de persoon op een harde ondergrond.
• Geef borstcompressies (100-120 per minuut) en indien mogelijk beademing.

3. Gebruik een Automatische Externe Defibrillator (AED) als deze beschikbaar is. Een AED kan het hartritme herstellen door een elektrische schok toe te dienen.

Elke minuut zonder hulp vermindert de overlevingskans met ongeveer 10%. Snel ingrijpen maakt dus een enorm verschil.

Overlevingskansen bij een hartstilstand

De overlevingskans is afhankelijk van meerdere factoren, zoals de snelheid van hulp, de gezondheid van het slachtoffer en de plaats waar de hartstilstand plaatsvindt. Hier zijn enkele belangrijke statistieken:

• 1 op de 4 mensen overleeft een circulatiestilstand buiten het ziekenhuis.
• 330 Nederlanders per week krijgen een circulatiestilstand buiten het ziekenhuis.
• 70% van de gevallen gebeurt in of rond het huis.
• Zonder reanimatie overlijdt iemand binnen 10 minuten.

Opvallend is dat de overlevingskansen buiten het ziekenhuis vaak hoger zijn dan in het ziekenhuis. Dit komt doordat mensen die al in het ziekenhuis liggen vaak een onderliggende aandoening hebben, wat de kans op herstel verkleint.

Kwaliteit van leven na een hartstilstand

Veel mensen denken dat een hartstilstand automatisch leidt tot ernstige hersenschade, maar gelukkig blijkt dat niet altijd het geval.

• 80-90% van de overlevenden heeft een jaar na reanimatie een goede levenskwaliteit.
• 72% van de werkenden kan na een jaar hun baan weer oppakken.
• De meeste overlevenden kunnen weer deelnemen aan het dagelijks leven zonder grote beperkingen.

Toch kan een hartstilstand blijvende gevolgen hebben, vooral op cognitief en emotioneel vlak. Geheugenproblemen, concentratieverlies en emotionele veranderingen komen voor. Daarom is nazorg essentieel.

Nazorg en revalidatie

Voor zowel de patiënt als zijn of haar naasten kan een hartstilstand een ingrijpende gebeurtenis zijn. Er komt steeds meer aandacht voor revalidatie en systematische nazorg. Dit omvat onder andere:

• Screening op cognitieve problemen, zoals geheugen- en concentratiestoornissen.
• Ondersteuning bij emotionele en relationele uitdagingen.
• Verstrekken van informatie over herstel en levensstijl.

Deze nazorg wordt uitgevoerd door artsen en gespecialiseerde verpleegkundigen en helpt patiënten om zo goed mogelijk te herstellen en weer deel te nemen aan het dagelijks leven.

Vergroot de overlevingskansen door direct te handelen

Een hartstilstand is een plotselinge en ernstige situatie die onmiddellijke actie vereist. Door snel 112 te bellen, te starten met reanimatie en een AED te gebruiken, vergroot je de overlevingskansen aanzienlijk. Hoewel de impact groot kan zijn, laat onderzoek zien dat veel mensen een goede kwaliteit van leven behouden na een geslaagde reanimatie. Goede nazorg en revalidatie spelen daarbij een belangrijke rol. Door kennis en voorbereiding kunnen we samen levens redden.